مرکز و کمپ ترک اعتیاد

یکی از مهمترین مسائلی که پس از ترک اعتیاد ممکن است برای فرد پیش بیاید افسردگی بعد از ترک اعتیاد است که فرد پس از کنار گذاشتن مواد با آن مواجه می‌شود. چرا که اعتیاد معمولاً ریشه‌های درون روانی دارد و بسیاری از افراد برای فرار از حالات روحی ناخوشایند به آن پناه می‌برند. در نتیجه افسردگی بعد از ترک می‌تواند عامل خطری برای لغزش مجدد باشد. مواد اعتیاد آور نه تنها در دوران مصرف مشکلات زیادی را برای فرد ایجاد می‌کنند بلکه ممکن است مدت‌ها پس از ترک نیز او را درگیر مشکلات جسمانی و روانی مانند اضطراب ، استرس و افسردگی نگه دارند. از بین رفتن این عوارض جانبی، به گذشت زمان و مراجعه به متخصص نیاز دارد. در این مقاله به توضیحاتی در مورد پیامدها ، علائم و درمان افسردگی پس از ترک اعتیاد خواهیم پرداخت.
افسردگی بعد از ترک اعتیاد
بسیاری از افراد بعد از ترک اعتیاد، دچار احساساتی مانند تنهایی ، خستگی و یکنواختی در زندگی می‌شوند ، حتی گاهی هیچ امید و انگیزه‌ای برای آینده خود ندارند و به طور مداوم در مورد اتفاقات حال و آینده نگرانی و اضطراب را تجربه می‌کنند. وجود این علائم به شما در مورد بروز افسردگی پس از ترک هشدار می‌دهند.
هم‌چنین افسردگی در این زمان خود را با علائمی‌مانند عدم لذت از زندگی، تغییر اشتها ، عدم تمرکز و تصمیم‌گیری و مشکلات خواب بعد از ترک اعتیاد نشان می‌دهد. این علائم به‌خصوص در ماه‌های اول بعد از ترک با شدت بیشتری وجود دارند و به تدریج از شدت آن‌ها کاسته می‌شود. با این حال اگر افسردگی مورد درمان قرار نگیرد، احتمالاً مزمن می‌شود و حتی می‌تواند پایه گذار سایر اختلالات و گرایش مجدد به سمت مصرف مواد باشد.
علت افسردگی بعد از ترک اعتیاد
اعتیاد تغییراتی در سیستم‌های مغزی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود افراد از نظر جسمانی و روانی به آن ماده وابسته شوند. در این شرایط قطع مصرف ماده اعتیاد آور منجر به نقص در عملکردهای بدنی و روانی فرد می‌شود. به عنوان مثال، مواد توهم زا در فعالیت انتقال دهنده‌های عصبی مانند سروتونین که مسئول ایجاد شادی در مغز هستند، اختلال ایجاد می‌کنند به طوری که سطح این انتقال‌دهنده‌ها را به طور غیر طبیعی بالا می‌برند. همین امر عامل اصلی در ایجاد احساس سرخوشی ناشی از مصرف است. این تغییرات شیمیایی باعث می‌شوند زمانی که شما ماده مصرفی خود را کنار می‌گذارید با افت ناگهانی سروتونین مواجه شده و در نتیجه احساس غمگینی و افسردگی بکنید.
البته عوامل محیطی و برخی افکار آزاردهنده نیز می‌توانند در بروز و تشدید افسردگی تأثیرگذار باشند که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- گذشته دردناک و حسرت کارهای انجام داده در گذشته و روزهای از دست رفته
- ترس از آینده و زندگی بدون مواد مخدر
- عدم دریافت حمایت اجتماعی کافی از جانب خانواده و اطرافیان
چرخه معیوب افسردگی و اعتیاد
به نظرگروهی از دانشمندان، بسیاری از افرادی که به مصرف مواد مخدر روی می‌آورند، در واقع دارای زمینه‌هایی از افسردگی بوده‌اند. آن‌ها برای فرار از احساسات ناخوشایند خود مانند خستگی، فشار روحی و روانی و عدم لذت از زندگی خود به مصرف مواد روی می‌آورند. مصرف مواد، ظاهراً این نشانه‌های افسردگی را پنهان می‌کند اما در واقع دوره‌های افسردگی را تشدید کرده و مقدار و شدت افکار منفی و آسیب‌رسان را افزایش می‌دهد.
به همین خاطر، بعد از ترک مواد نیز این نشانه‌ها مجدداً و با شدت بیشتری ظهور پیدا می‌کنند.شدت این نشانه‌ها می‌تواند فرد را برای فرار از آن‌ها، به سمت مصرف مجدد مواد بکشاند و این چرخه معیوب دائما تکرار شود. شکستن این چرخه تنها با کنار گذاشتن مواد اتفاق نمی‌افتد؛ بلکه نیازمند مراجعه به روانشناس و گذراندن دوره‌های روان درمانی است.
درمان افسردگی بعد از ترک اعتیاد
بهبود افسردگی بعد از ترک اعتیاد بسیار مهم و ضروری است. زیرا اگر این بیماری و نشانه‌های آن شدت یابد، ممکن است فرد را به سمت شروع مجدد اعتیاد بکشاند. برای درمان این بیماری روش‌های متنوعی وجود دارد و برنامه‌‌‌ای که به افراد ترک کرده داده می‌شود باید شامل اهداف زیر باشد :
• کمک به فرد معتاد در جهت درک ماهیت اعتیاد
• آموزش به فرد ترک کرده در این جهت که بهبود و درمان افسردگی بدون مصرف مجدد مواد مخدر ممکن است
• ایجاد انگیزه در فرد معتاد جهت ایجاد تغییرات در زندگی
• آموزش روش‌هایی در جهت کنترل افکار منفی
بعضی از روش‌های دیگر برای کمک به بهبود افسردگی استفاده می‌شود عبارتند از :
رژیم غذایی مناسب رفع افسردگی
داشتن بدنی سالم، یکی از عوامل تأثیرگذار در سلامت روان افراد است. تقویت قوای جسمانی و داشتن رژیم غذایی مناسب و سالم، نه تنها سلامت بدن را تأمین کند، بلکه می‌تواند بر بهبود افسردگی افراد نیز تأثیرگذار باشد. اگر چه به خاطر داشته باشید رژیم غذایی به تنهایی نمی‌تواند افسردگی را درمان کند اما برای بهتر شدن آن و حفظ سلامت مغز شما لازم است. مصرف مواد غذایی سرشار از پروتئین مانند گوشت ، ماهی ، تخم مرغ و استفاده از سبزی‌ها و مرکبات می‌تواند به سلامت ذهن و روان کمک کند.
رفع افسردگی با تغییر سبک زندگی
سبک زندگی هر فرد میزان فعالیت‌های اجتماعی، نحوه برقراری ارتباطات، عقاید، احساسات و به طور کل عملکرد او را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هنگامی‌که اعتیاد از زندگی فرد حذف می‌شود باید در ابعاد دیگر نیز تغییراتی ایجاد کرد تا با پرورش سبک زندگی سالم ، همه جنبه‌های زندگی فرد اصلاح شده و عوارض پس از ترک کم‌تر اتفاق بیفتند. گنجاندن برنامه‌های ورزشی هرچند مختصر، درگیری بیشتر در فعالیت‌های اجتماعی، پرداختن به فعالیت‌های هنری، تغییر دایره دوستان و ... از جمله راه‌های کوچکی هستند که به شما کمک می‌کنند بتوانید پس از ترک اعتیاد سبک زندگی خود را نیز بهبود ببخشید و با افسردگی مبارزه کنید.
کمک حرفه‌‌‌ای رفع افسردگی
روان درمانی و دارو درمانی از جمله درمان‌های اصلی برای افسردگی محسوب می‌شوند و اگر افسردگی شدت یابد، مراجعه به رواشناس و گرفتن کمک حرفه‌‌‌ای ضروری است. رواشناس می‌تواند با استفاده از درمان‌هایی مانند درمان رفتاری- شناختی افسردگی و ارجاع به روانپزشک برای تجویز دارو به روند بهبود شما کمک کند. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله نکات مهم بعد از ترک اعتیاد و نقش خانواده در مراقبت از ترک اعتیاد را نیز مطالعه نمایید.